Biyolojik açıdan dünyanın en zengin bölgeleri arasında yer alan Kafkasya, dünya çapında özel öneme sahip 200 ekolojik bölgeden biri. Uluslararası Doğa Koruma Örgütü (CI) de Kafkasya’yı yeryüzünün biyolojik çeşitliliği en zengin ve tehlike altındaki 35 “sıcak nokta”sından biri kabul ediyor. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) Kırmızı Listesi’ne göre, Kafkasya’da, dünya çapında tehdit altında 50 hayvan ve bir adet nesli tükenen bitki türü var.
Kafkasya Ekolojik Bölgesi, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan topraklarını tamamen; Rusya, İran ve Türkiye’yi ise kısmen kapsıyor. Doğu Karadeniz’in Karadeniz dağları ile Çoruh ve Aras havzaları Türkiye Kafkasyası olarak kabul ediliyor. Bölgedeki en önemli doğal yaşam alanlarının başında ormanlar geliyor. Ormanların büyük kısmını “dağ ormanları” oluşturuyor. Birçok endemik ve tehlike altındaki türün sığınağı olan doğal yaşlı ormanlar yaban hayatı açısından son derece önemli.
Neden buradayız?
Kafkasya Ekolojik Bölgesi WWF’in küresel düzeyde öncelikli alanlarından biri. WWF-Türkiye’nin doğa koruma stratejisinde de bu bölgenin doğal yaşlı ormanları ile tehlike altındaki türler ve yaban hayatı önemli bir yere sahip.
Ne yapıyoruz?
WWF-Türkiye halen, bölgede vaşak, leopar, bozayı ve kurt gibi ekosistemin en üst basamağında yer alan ve insan-hayvan çatışmasından en çok etkilenen türler ve onların hızla daralan, parçalanan yaşam alanlarının korunması için çalışıyor.
Yaban hayvanlarının yaşam alanları parçalanıp küçüldükçe ve sayıları azaldıkça, bu alanlarda yaşayan büyük yırtıcılar da beslenme, üreme ve barınma gibi hayati ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Yaban hayvanlarının destekledikleri biyolojik çeşitlilik de azalıyor.
Ekolojik Koridor Projesi kapsamında vaşak, leopar, bozayı ve kurt gibi memelilerle ilgili arazi çalışmaları yapılıyor, tehditler belirleniyor. İnsanlarla, adı geçen türler arasındaki sorunlar, bunların gerisinde yatan nedenler ve habitat kayıpları araştırılıyor. Fotokapanlardan elde edilen sonuçlara göre, türlerin birey sayıları, birbirleriyle ilişkileri ve yaşam alanlarının durumu tespit ediliyor ve değerlendiriliyor. İlgili taraflarla işbirliği içinde eğitim ve kapasite geliştirme etkinlikleri düzenleniyor.
Sonuç olarak WWF-Türkiye, Kafkasya Ekolojik Koridoru projesiyle, büyük memeliler üzerinden bölgenin biyolojik çeşitliliği ve doğal yaşam alanları (habitat) bütünlüğünün korunmasına katkıda bulunmaya çalışıyor.
Kafkasya Ekolojik Bölgesi, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan topraklarını tamamen; Rusya, İran ve Türkiye’yi ise kısmen kapsıyor. Doğu Karadeniz’in Karadeniz dağları ile Çoruh ve Aras havzaları Türkiye Kafkasyası olarak kabul ediliyor. Bölgedeki en önemli doğal yaşam alanlarının başında ormanlar geliyor. Ormanların büyük kısmını “dağ ormanları” oluşturuyor. Birçok endemik ve tehlike altındaki türün sığınağı olan doğal yaşlı ormanlar yaban hayatı açısından son derece önemli.
- Doğa koruma açısından önemli türler arasında bozayı, Kafkasya leoparı, yaban keçisi, Kafkasya vaşağı, Kafkasya semenderi, Kafkasya engereği yer alıyor.
- Birçok karaca ve yaban domuzu bu ormanlarda besleniyor ve barınıyor.
- Orman sınırının üstünde dağ horozlarına rastlamak mümkün.
- Kafkasya leoparının soyu tüm dünyada tehlike altında. Türkiye sınırları içerisinde henüz canlı bir kaydı olmayan leoparın ülkemizde hâlâ yaşıyor olma ihtimali var.
- Bölgedeki en büyük yırtıcı bozayı. Onların varlığı, yaşadıkları ekosistemlerin sağlıklı işlediğine işaret ediyor.
- Vaşak, gözlemlenmesi en zor canlılardan biri. Kafkasya ormanları, vaşaklara gizemli yaşamlarını sürdürme olanağı sağlıyor.
- Birçok büyük yırtıcı türünün varlığı, besin kaynakları yaban keçisi ve çengel boynuzlu dağ keçisi gibi otoburlara bağlı ancak kaçak avcılık bu türlerin sayısını her geçen gün daha da azaltıyor.
- Kafkasya sadece memeli hayvanlara değil sakallı akbaba, yaz ördeği, dağ horozu, şah kartal gibi birçok kuş türüne de yaşam alanına evsahipliği yapıyor.
Neden buradayız?
Kafkasya Ekolojik Bölgesi WWF’in küresel düzeyde öncelikli alanlarından biri. WWF-Türkiye’nin doğa koruma stratejisinde de bu bölgenin doğal yaşlı ormanları ile tehlike altındaki türler ve yaban hayatı önemli bir yere sahip.
Ne yapıyoruz?
WWF-Türkiye halen, bölgede vaşak, leopar, bozayı ve kurt gibi ekosistemin en üst basamağında yer alan ve insan-hayvan çatışmasından en çok etkilenen türler ve onların hızla daralan, parçalanan yaşam alanlarının korunması için çalışıyor.
Yaban hayvanlarının yaşam alanları parçalanıp küçüldükçe ve sayıları azaldıkça, bu alanlarda yaşayan büyük yırtıcılar da beslenme, üreme ve barınma gibi hayati ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Yaban hayvanlarının destekledikleri biyolojik çeşitlilik de azalıyor.
Ekolojik Koridor Projesi kapsamında vaşak, leopar, bozayı ve kurt gibi memelilerle ilgili arazi çalışmaları yapılıyor, tehditler belirleniyor. İnsanlarla, adı geçen türler arasındaki sorunlar, bunların gerisinde yatan nedenler ve habitat kayıpları araştırılıyor. Fotokapanlardan elde edilen sonuçlara göre, türlerin birey sayıları, birbirleriyle ilişkileri ve yaşam alanlarının durumu tespit ediliyor ve değerlendiriliyor. İlgili taraflarla işbirliği içinde eğitim ve kapasite geliştirme etkinlikleri düzenleniyor.
Sonuç olarak WWF-Türkiye, Kafkasya Ekolojik Koridoru projesiyle, büyük memeliler üzerinden bölgenin biyolojik çeşitliliği ve doğal yaşam alanları (habitat) bütünlüğünün korunmasına katkıda bulunmaya çalışıyor.
