Türkiye Üreyen Kuş Atlası
Doğanın herhangi bir noktasına gidin, kuşlar oradadır! Kuşların bu görünürlüğü, değişik renkleri, boyutları ve davranışlarıyla birleşince, insanların kuşları izlemeki için neden bu kadar hevesli olduğu anlaşılıyor. Kuşları izlediğinizde sadece onların değil yaşadıkları alanların durumuna dair de bilgi toplayabilirsiniz. Çünkü doğada karmaşık besin ağlarının üst seviyelerinde yer alan kuşların varlığı ve sağlığı o alanda ağın alt seviyelerinde her şeyin yolunda olduğunu gösterir. Bu yüzden kuş gözlemi doğayı incelemede çok değerli bir yöntemdir.
Her kesimden ve yaştan insanın yapabileceği kuş gözlemciliği son yıllarda bir hobi olmaktan çıkıp herkesin bilimsel veri toplamasına izin verecek şekilde evrildi. Vatandaş bilimi, yani bilim insanları ile işbirliği yaparak kamunun bilimsel araştırmaya dahil olması özellikle kuş gözlemcileri arasında çok yaygın ve bilimsel çalışmaların önemli bir parçası haline geldi. Tüm dünyada vatandaş bilimi ile üretilen veri ve oluşturulan koruma stratejileri bu yöntemin ne kadar verimli olduğunu gösteriyor. Üreyen Kuş Atlası çalışması Türkiye’de vatandaş biliminin en iyi örneklerinden biri.
2014 yılında başlayan Üreyen Kuş Atlası projesi Türkiye’de üreyen kuş türlerine dair bilgi toplayarak bu türlerin dağılım haritalarını oluşturmayı hedefliyor.
Neden yapıyoruz?
Türkiye’de kuş gözlemciliğinin başlangıcı 1920’lere dayansa da ülkede bugüne kadar çok az sayıda büyük ölçekli kuş araştırması yapıldı. Atlas projesi kuş gözlemcilerinin katılımı ile ülke çapında yürütülüyor ve üreyen kuşların dağılımı haritaya işleniyor. Böylesine kapsamlı bir veri, yapılacak herhangi bir bilimsel çalışma ve/veya yönetim kararı için gereken temel bilgilerden biridir. Atlas çalışmasının gelecekte Türkiye’de gerçekleştirilecek kuş araştırmaları ve alan koruma çalışmaları için bir temel teşkil etmesi bekleniyor.
Ne yapıyoruz?
Daha kolay çalışabilmek ve verileri daha sistematik toplayabilmek adına Türkiye’yi 333 adet 50x50 km büyüklüğünde kareye böldük ve dört yıl içinde bunlardan 160 tanesindeki gözlemlerimizi bitirmeyi hedefliyoruz.
Bu kadar büyük bir alandan veri toplamak ancak ülke genelinde kuş gözlemcilerin katılımı ve kendi alanlarında çalışması ile mümkün. Hedefimize ulaşmak için mümkün olduğunca çok sayıda kuş gözlemcisi ile işbirliği yapıyoruz. Bu doğrultuda KuşBank, Trakuş gibi internet siteleri ve sosyal medyayı kullanarak daha fazla kuş gözlemcisine ulaşmaya çalışıyoruz.
Kuş gözlemcilerine ulaştığımızda, hangi karede çalışmak istediklerini öğreniyor ve çalışma yöntemine dair detaylı bir planlama yapıyoruz. Arazi çalışması öncesinde çalışma alanın kapsamlı haritalarını ve görülmesi muhtemel kuş türlerinin listesini paylaşıyoruz. Burada hedef, gözlemcilere alanı ve türleri önceden tanıma fırsatı sunarak yapılacak gözlemin kalitesini artırmak. Ayrıca ihtiyaç olan bölgelerde çalışma yapılan kareleri ziyaret ederek gönüllü ekiplere yöntemimizi anlatıp gözlemlere destek sağlıyoruz. Toplanan veriler herkesin ulaşabileceği bir veri tabanına (e-Kuşbank) yükleniyor, paylaşılıyor, analiz ediliyor.
Bugüne kadar neler yaptık?
- Arazi çalışmalarına iki yılda ortalam 90 gönüllü kuş gözlemcisi dahil oldu. Gönüllüler 76 adet 50x50 km büyüklüğünde bir karede, belirlenen yöntemi uygulayarak üreyen kuş türlerine dair veri topladı. Türkiye’de üreyen 320 kuş türünün 290’dan fazlası kayıt edildi.
- Kuş Atlası ekibi, Eylül 2016’da Almanya’nın Halle kentinde gerçekleştirilen BirdNumber2016 etkinliğine katıldı. 3 yılda bir yapılan ve kuşlarla ilgili çeşitli çalışmaların sunulduğu etkinlikte, Kuş Atlası projesinin son durumunu anlatan postere bilim komitesi tarafından ikincilik ödülü verildi.
- Avrupa Kuş Sayım Konseyi, 2015 Kasım ayında yaptığı toplantıda Türkiye’de elde edilen ilk sonuçları ve proje hakkındaki gelişmeleri diğer ülkelerin Kuş Atlası koordinatörlerine sundu.
- 2015’in Ekim ayında, çalışmaya katılan gönüllüler, gelecek dönemlerde katılmak isteyen kişiler ve Türkiye’deki kuş bilimcileri bir araya getirecek bir toplantı organize edildi. Samsun’da gerçekleştirilen toplantıya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi yetkilileri ve birçok farklı ilden 28 kişi katıldı. Toplantı kapsamında katılımcılara bilgi verildi, proje anlatıldı ve bir açık oturum düzenlendi. Ayrıca, Kızılırmak Deltası’nda Atlas yöntemi üzerine bir pratik yapıldı. Toplantının çıktıları gelecek dönem arazi çalışmalarının planlanmasında kullanılacak. Toplantı sonrasında yeni dönem için gözlem yapılması planlanan kareler kuş gözlemcilerine duyurularak kare rezervasyonları başlatıldı.
Projede yer almak isteyen herkes proje ekibi ile iletişime geçebilir. Bu proje toplum projesidir ve herkesin katkıda bulunmasına olanak sağlar.
İletişim bilgileri:
http://kustr.org/kusatlasi/
www.facebook.com/groups/kusatlasi
kusatlasi@gmail.com
2014 yılında başlayan Üreyen Kuş Atlası projesi Türkiye’de üreyen kuş türlerine dair bilgi toplayarak bu türlerin dağılım haritalarını oluşturmayı hedefliyor.
Neden yapıyoruz?
Türkiye’de kuş gözlemciliğinin başlangıcı 1920’lere dayansa da ülkede bugüne kadar çok az sayıda büyük ölçekli kuş araştırması yapıldı. Atlas projesi kuş gözlemcilerinin katılımı ile ülke çapında yürütülüyor ve üreyen kuşların dağılımı haritaya işleniyor. Böylesine kapsamlı bir veri, yapılacak herhangi bir bilimsel çalışma ve/veya yönetim kararı için gereken temel bilgilerden biridir. Atlas çalışmasının gelecekte Türkiye’de gerçekleştirilecek kuş araştırmaları ve alan koruma çalışmaları için bir temel teşkil etmesi bekleniyor.
Ne yapıyoruz?
Daha kolay çalışabilmek ve verileri daha sistematik toplayabilmek adına Türkiye’yi 333 adet 50x50 km büyüklüğünde kareye böldük ve dört yıl içinde bunlardan 160 tanesindeki gözlemlerimizi bitirmeyi hedefliyoruz.
Bu kadar büyük bir alandan veri toplamak ancak ülke genelinde kuş gözlemcilerin katılımı ve kendi alanlarında çalışması ile mümkün. Hedefimize ulaşmak için mümkün olduğunca çok sayıda kuş gözlemcisi ile işbirliği yapıyoruz. Bu doğrultuda KuşBank, Trakuş gibi internet siteleri ve sosyal medyayı kullanarak daha fazla kuş gözlemcisine ulaşmaya çalışıyoruz.
Kuş gözlemcilerine ulaştığımızda, hangi karede çalışmak istediklerini öğreniyor ve çalışma yöntemine dair detaylı bir planlama yapıyoruz. Arazi çalışması öncesinde çalışma alanın kapsamlı haritalarını ve görülmesi muhtemel kuş türlerinin listesini paylaşıyoruz. Burada hedef, gözlemcilere alanı ve türleri önceden tanıma fırsatı sunarak yapılacak gözlemin kalitesini artırmak. Ayrıca ihtiyaç olan bölgelerde çalışma yapılan kareleri ziyaret ederek gönüllü ekiplere yöntemimizi anlatıp gözlemlere destek sağlıyoruz. Toplanan veriler herkesin ulaşabileceği bir veri tabanına (e-Kuşbank) yükleniyor, paylaşılıyor, analiz ediliyor.
Bugüne kadar neler yaptık?
- Arazi çalışmalarına iki yılda ortalam 90 gönüllü kuş gözlemcisi dahil oldu. Gönüllüler 76 adet 50x50 km büyüklüğünde bir karede, belirlenen yöntemi uygulayarak üreyen kuş türlerine dair veri topladı. Türkiye’de üreyen 320 kuş türünün 290’dan fazlası kayıt edildi.
- Kuş Atlası ekibi, Eylül 2016’da Almanya’nın Halle kentinde gerçekleştirilen BirdNumber2016 etkinliğine katıldı. 3 yılda bir yapılan ve kuşlarla ilgili çeşitli çalışmaların sunulduğu etkinlikte, Kuş Atlası projesinin son durumunu anlatan postere bilim komitesi tarafından ikincilik ödülü verildi.
- Avrupa Kuş Sayım Konseyi, 2015 Kasım ayında yaptığı toplantıda Türkiye’de elde edilen ilk sonuçları ve proje hakkındaki gelişmeleri diğer ülkelerin Kuş Atlası koordinatörlerine sundu.
- 2015’in Ekim ayında, çalışmaya katılan gönüllüler, gelecek dönemlerde katılmak isteyen kişiler ve Türkiye’deki kuş bilimcileri bir araya getirecek bir toplantı organize edildi. Samsun’da gerçekleştirilen toplantıya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi yetkilileri ve birçok farklı ilden 28 kişi katıldı. Toplantı kapsamında katılımcılara bilgi verildi, proje anlatıldı ve bir açık oturum düzenlendi. Ayrıca, Kızılırmak Deltası’nda Atlas yöntemi üzerine bir pratik yapıldı. Toplantının çıktıları gelecek dönem arazi çalışmalarının planlanmasında kullanılacak. Toplantı sonrasında yeni dönem için gözlem yapılması planlanan kareler kuş gözlemcilerine duyurularak kare rezervasyonları başlatıldı.
Projede yer almak isteyen herkes proje ekibi ile iletişime geçebilir. Bu proje toplum projesidir ve herkesin katkıda bulunmasına olanak sağlar.
İletişim bilgileri:
http://kustr.org/kusatlasi/
www.facebook.com/groups/kusatlasi
kusatlasi@gmail.com
Üreyen Kuş Atlası projesinin arazi çalışmaları
Taşların arasında yuvalayan ibibik (Upupa epops), Erentepe köyü, Konya
Dişisine kertenkele veren küçük kerkenez (Falco naumanni), Erentepe köyü, Konya
Kuş Atlası gönüllüleri
Kaş-Kekova karesi
