Güncelleme Tarihi April, 25 2022

Kurucumuz ve yönetim kurulu üyemiz Nergis Yazgan, Doğal Hayatı Koruma Derneği Başkanlığı döneminde, “Kaptan June” ile yollarının kesişmesini ve ortaya konan olağanüstü mücadeleyi anlatıyor.

“June ve ben birbirimize “my sister” diye hitap ederdik: Dünyada bu kadar özel ve verimli bir kardeşlik az bulunur…

1986 yılının ortalarında Avrupa Herpetoloji Derneği Başkanı Keith Corbett, Londra’dan DHKD (Doğal Hayatı Koruma Derneği) Başkanı olarak beni arayıp, Türkiye’nin güneyinde Dalyan - İztuzu sahilinde yapılmak istenen dev turizm yatırımının haberini BBC’de duyduğunu ve bunun oradaki çok önemli Caretta caretta popülasyonu için felaket anlamına geldiğini büyük bir telaşla anlattı.
 
Gazeteler, Dalyan’da bir İngiliz kadının deniz kaplumbağalarını burada planlanan yapılaşmadan korumak için çırpındığını yazıyordu. Bu kişi Kaptan June’un ta kendisiydi. Hemen June’a ve June’a yardım eden Dalyan’ın ileri gelenlerinden  Abidin Kurt’a bir mektup yazarak DHKD (Doğal Hayatı Koruma Derneği) olarak kaplumbağalar konusunda yardım etmek istediğimizi ilettim.

Bir hafta sonra Dalyan’da buluştuk June ile... Köyceğiz Gölü’nün ve Sülüngür Gölü’nün sazlıklarının içinden süzülerek İztuzu kumsalına indik, çıplak ayakla 4.5 km sahili yürüdük, Gökbel tarafında yapılan inşaat hazırlıklarına içimiz burkularak baktık ve birbirimize şunu dedik: “Burası için elimizden ne geliyorsa yapacağız. We will save this paradise / Bu cenneti kurtacağız.”
 
O günden itibaren hem benim, hem DHKD’nin, hem de June’un hayatında başka bir dönem başladı. Devamlı telefonlaşarak ve fakslaşarak çalışıyorduk: June Dalyan’da oraya akın eden yerli ve yabancı basın mensuplarına, ilgililere, turistlere bilgi veriyor, gezdiriyordu. Biz ise Istanbul’da bir yandan projeden sorumlu olan Başbakan Özal, Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz  ve pek çok kişi ve kurumu mektup ve bilimsel veri yağmuruna tutuyor  bir yandan da yurt dışında bu projeye finansman sağlamış olan Alman Hükümetini, GTZ ve DEG gibi Almanya'nın Ekonomik İşler Bakanlığı gibi karar vericilerini ve Alman basınını İngilizce ve Almanca etki ve bilgi bombardmanına tutuyorduk ve bu projenin iptal edilmesini talep ediyorduk. Tabii aynı zamanda Türkiye’de bu projenin uygulayıcısı şirkete de aynısını devamlı anlatıyorduk.

İki sene süren olağanüstü yoğun bir çalışma sonucu ve yeni Turizm Bakanı  sayın Tınaz Titiz göreve geldiğinde bu  proje iptal oldu (zaten Alman Hükümeti daha önce projeden çekilmişti) ve Dalyan yeni bir koruma statüsü olan ÖÇKA (Özel Çevre Koruma Alanı) ilan edildi. Bu mutlak koruma kararı başarısı karşısında June da ben de gözyaşları içinde birbirimize sarıldığımızda  şunu biliyorduk; ne June bizim çalışmalar olmadan, ne biz June’un yöredeki ve dünyadaki varlığı olmadan, ne de Almanya’daki finans kaynaklarını, yaptığı olağanüstü medya kampanyaları ile durduran AGA (Aktion Gemeinschaft Artenschutz)’nın Başkanı Günther Peters olmadan, bu başarıyı elde edemezdik! WWF Başkanı sıfatıyla Edinburgh Dükü Prens Philip, Tansu Gürpınar, Keith Corbett, David Bellamy, Erdal Özhan, Lily Venizelos, Günther Peter, Claire Whitmore, Max Kasparek’in de aralarında olduğu, bir kurumun adından öte gönül bağı ile Dalyan’a bağlanan daha nice doğa gönüllüsü, Kaptan June ile birlikte Dalyan’ın doğasının korunması için büyük bir doğa koruma hareketi gerçekleştirdi ve sonucunda kazanan Dalyan’ın doğası oldu!
 
Doğru insanlar, doğru zamanda bir araya gelmişler ve ortak paydaları olan doğa aşkı ile çok zor bir işi başarmışlardı. Doğal halinde ve güzelliğinde kalan Dalyan - beton santrallerinin ve greyderlerin altından çekilip çıkartılmış - çok büyük bir hediyedir dünyaya.
 
Çok sevdiğin denizlerin içinde kaplumbağalar ile yüzmeye devam et, sevgili June
 
Nergis Yazgan
WWF-Türkiye
Doğal Hayatı Koruma Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi