Güncelleme Tarihi June, 28 2022

Sel felaketinin sebepleri arasında iklim değişikliğine bağlı olarak artan yoğun yağışlar gösteriliyor. Bilim insanlarına göre, kıyı bölgelerinde suların yükselmesine bağlı olarak sel felaketleri önümüzdeki dönem artacak ve aşırı hava olaylarını daha sık yaşayacağız.  İklim krizinin yağışlar üzerindeki etkisi tartışılamaz ama uzmanlar yaşadığımız felaketlerde insan etkisinin büyüklüğüne dikkat çekiyor.

Karadeniz'deki seller ve heyelanlar doğrudan hidroelektrik santrallerle (HES), dere yataklarına istinat duvarları yapmakla yani dere ıslahıyla, Karadeniz Sahil Yolu'ndan Yeşil Yol’a kadar yapılan bütün yol çalışmalarıyla ve elbette yanlış arazi kullanımı ve ormansızlaşma ile ilgili.

Karadeniz’de  yoğun yağışların her seferinde felakete dönüşmesinin en temel sebebi yapılaşma sorunu. Dereleri ıslah projeleriyle bentlerle kapatmak, taşkın ve dere yataklarını yerleşime açmak kayıpları artırıyor. Bu nedenle dere yatakları bentlerle kapatılmamalı ve yerleşime açılmamalı. Karadeniz Bölgemizin orman alanlarına sahip çıkmalı, yeşil alanlarımızı madencilik, enerji santralleri ve müdahaleci yerleşim projelerine feda etmemeliyiz. Dere yatakları taşkın yatakları da eklenerek imar planına dahil edilmeli, mevcut kapalı dere yataklarının üzeri açılmalı ve dereler imar planlarında hem işlevsel hem de estetik olarak kullanılmalı. Bölgede köprü planlaması yapılırken bölgenin yapısı, aldığı yağış miktarı göz önünde bulundurulmalı; gerekirse köprü ve menfez kesitleri 100 yıllık değil 500 yıllık sel-taşkınlara göre büyütülmeli. 
 
Ormanlarımız hem iklimi düzenliyor, hem de suyu tutarak aşırı yağışların sel felaketlerine dönüşmesini önlüyor. Karadeniz Bölgemizin orman alanlarına sahip çıkmalı, yeşil alanlarımızı madencilik, enerji santralleri ve yerleşim projelerine feda etmemeliyiz.
 
“Karadeniz Sahil Yolu” ve “Yeşil Yol” projeleri kapsamında bölgenin eşsiz doğal yapısı değişti. Dere yataklarının denize ulaştığı yollara set çekilmesiyle Karadeniz havzasına müdahale edildi ve değiştirildi.  Yargı kararlarına rağmen devam eden müdahaleci projeler ve özellikle yeni sahil yolu, derelerin denize ulaşmasına engel olarak sel felaketlerinin bilançosunu artırıyor.
 
İklim değişikliğinin aşırı hava olaylarını artırıcı etkisiyle birleştiğinde, insan eliyle yapılan tahribatların etkisi katlanarak artıyor. Afetler geleceğimiz olmasın. Hemen şimdi, doğal alanlarımıza sahip çıkalım çünkü #KorumazsakKaybederiz

WWF-Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu