Yeşil deniz kaplumbağalarından iyi haber
Güncelleme Tarihi May, 17 2024
110 milyon yıldan beri dünyamızda yaşayan deniz kaplumbağaları, insan faaliyetleri nedeniyle tehdit altında.
110 milyon yılı aşkın bir süredir dünya denizlerinde yaşayan ve tarih boyunca birçok kültürde uzun yaşam, üretkenlik, dayanıklılık ve kötülüklerden korunmanın sembolü olan yedi deniz kaplumbağası (Dermochelys coriacea, Eretmochelys imbricata, Lepidochelys kempii, Lepidochelys olivacea, Chelonia mydas, Caretta caretta, Natator depressus) türünün tamamı insan faaliyetleri sebebiyle tehlike altında. Yaşamlarının büyük bir bölümünü kıtalararası denizlerde geçiren bu türlerden yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ve iribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ise Akdeniz Havzası’nda yuvalıyor. Her bin yavrudan bir veya ikisi erişkinliğe erişebiliyor
Ergin dişi deniz kaplumbağaları, yuvalamak için kumsala çıktıkları her seferde, ortalama 100-150 yumurta bırakır. Dişilerin bıraktıkları yumurtalar veya yumurtadan 45-60 gün sonra çıkan yavruların, kumsaldaki yengeç, çakal, deniz kuşları gibi sayısız avcının besin kaynakları arasında yer alması sebebiyle bırakılan her bin yumurtadan bir veya ikisi erişkinliğe erişebiliyor. Yaşamları boyunca birçok tehditle karşı karşıya kalan deniz kaplumbağalarının popülasyonları üzerinde insan aktiviteleri de olumsuz etkilere sahip. Türün sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için ise yuvalama kumsalları ve kışlama alanları başta olmak üzere yaşam alanlarındaki insan kaynaklı tehlikelerin en aza indirgenmesi gerekiyor.
Yeşil deniz kaplumbağasından iyi haber
2023 sonunda IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) tehlike altındaki türlerle ilgili güncel değerlendirme sonuçlarını paylaştı. Açıklamaya göre Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) Akdeniz Alt Popülasyonu “Kritik tehlikede (CR) statüsünden,Tehdide yakın (NT) statüsü”ne alındı.
Akdeniz’de özellikle son yıllarda yeşil deniz kaplumbağası yuva sayısında artış ve dolayısıyla popülasyondaki artışa istinaden türün Kırmızı Liste statüsü güncellendi. Türkiye’de uzun yıllardır koruma çalışmaları sürdürülen Samandağ, Kazanlı, Alata ve Davultepekumsallarında yuva sayılarında artış kaydediliyor. Akyatan kumsalında yuva sayısı stabil, Yumurtalık-Sugözü’nde azalma belirlenmiş.
Gelişme umut verici ancak Akdeniz’de bu öncelikli türün yaşam alanlarının hızlı kaybı gözönüne alınarak koruma çalışmaları hız kesmeden devam etmeliyiz. Yaz tatili yaklaşırken Akdeniz kıyılarında bulunan deniz kaplumbağası yuvalama kumsallarında deniz kaplumbağalarını rahatsız eden davranışlarda bulunan kişileri uyararak, bu canlıların kumsallarımızda nesillerini sürdürmesine yardımcı olabilirsiniz.
Kaplumbağa yuvalama kumsallarında nasıl davranmalıyız?
- Denizden itibaren 35 metrelik alan içinde şemsiye dikmeyin
- Kumsalda şezlong kullanmayın
- Kumsala gece eşya bırakmayın
- Kumsaldan görünen ışıklarınızı perdeleyin
- Kumsalda gece ışıkla dolaşmayın
- 1 millik sahil şeridi içinde teknelerle 8 mil/saat üzerinde hız yapmayın
- Yavru deniz kaplumbağalarını elinize almayın
- Denizden itibaren 35 metrelik alanın içinde kumsalı kazmayın
- Kumsala motorlu taşıtlarla girmeyin
- Kumsalda ateş yakmayın
- Kumsala ve denize çöp atmayın
- Evcil hayvanlarınızı kumsalda serbest bırakmayın
