Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü WWF-Türkiye’nin katkılarıyla su ayak izini hesaplıyor.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na bağlı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Türkiye’de üretim ve tüketim süreçlerinde kullanılan su miktarının azaltılmasına yönelik ilk adımı attı. Bakanlık, 24-26 Ocak 2012 tarihlerinde, WWF ile işbirliği yaparak, sudaki ayak izi konusunda temel kavramların, dünyadan örneklerin, sudaki ayak izi hesaplama yöntemlerinin ele alınacağı bir eğitim düzenliyor. WWF International Su Kaynakları Müdürü Stuart Orr, Uluslararası Pegasys Strateji Geliştirme kurumu ekibi ve WWF-Türkiye uzmanlarının yer alacağı eğitimde, Türkiye’nin sudaki ayak izinin azaltımına yönelik stratejiler de tartışılacak. Eğitime, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na bağlı kurum temsilcilerinin yanı sıra Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Türkiye Su Enstitüsü gibi kurumlardan yaklaşık 55 kişi katılıyor. Eğitimin ardından Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın sudaki ayak izi konusunu mevcut strateji ve politikalara entegre etmesi hedefleniyor. 
 

Ülkemizde bakanlıkların yeniden yapılanması çerçevesinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün kurulduğunu belirten Su Yönetimi Genel Müdürü Prof. Dr. Cumali Kınacı “Genel Müdürlüğümüzün başlıca görevi su kaynaklarının korunması, iyileştirilmesi ve verimli kullanımı ile ilgili politikaların belirlenmesidir. Bu kapsamda Genel Müdürlüğümüz ulusal ve uluslararası alanlarda Türkiye’nin su politikalarının belirlenmesine katkıda bulunmaktadır. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü olarak ulusal su politikasının belirlenmesinde önem taşıyan Türkiye’nin su ayak izinin belirlenmesi ve azaltılması amacıyla su ayak izi konusunda çalışmalar yürütmeyi planlamaktayız. Öncelikle çalışanlarımızın su ayak izi kavramını öğrenmelerini ve bu konuda gerekli alt yapıya sahip olmaları için gerekli eğitimlerin verilmesini, daha sonra pilot çalışmaların yapılmasını ve pilot çalışmaların neticesinde ulusal su ayak izi çalışmalarının başlatılmasını, sonuç olarak da su ayakizi çalışmalarının değerlendirilmesi ile entegre su yönetimini öngören ulusal su politikamızın belirlenmesini hedeflemekteyiz.” dedi.  


Su kaynakları üzerindeki baskının nüfus ve ekonomik büyümeye bağlı olarak artacağını belirten WWF-Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Bayar “Sudaki ayak izi, her türlü mal ve hizmetin, üretiminden tüketiciye ulaşmasına kadar kullanılan toplam su miktarını ifade eden bir maliyet. Yaşamsal ve ikame edilemeyen bu doğal kaynağın ne şekilde tüketildiğinin tespit edilmesi, her aşamada suyun etkin kullanımının sağlanması ve makro ölçekte suyun akılcı yönetimi için stratejilerin geliştirilmesi açısından sudaki ayak izi çok önemli bir gösterge. Ülkemizin sudaki ayak izinin azaltılmasına yönelik çalışmaların son derece önemli olduğunu düşünüyor, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın attığı bu adımı destekliyoruz. Sudaki ayak izinin suyla ilgili tüm planlama, politika belirleme ve karar alma süreçlerinin önemli bir parçası olmasını umuyoruz,” dedi.  

WWF-Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak ise “Türkiye’de kişi başına kullanılabilir su miktarı yılda 1.519 m3 civarında. Mevcut üretim ve tüketim süreçlerimiz aynı kaldığı takdirde Türkiye, önümüzdeki on yıl içerisinde su sıkıntısı çeken ülkeler arasında yerini alacak. Türkiye’nin ulusal düzeyde sudaki ayak izinin hesaplaması sadece suyun akılcı kullanımını sağlamakla kalmayacak aynı zamanda karar vericilerin yatırım planlarının sürdürülebilir olması için önemli bir referans noktası olacaktır. ”dedi. 
 

Ayrıntılı bilgi için:

Tuğba Uğur, 0212 528 20 30, tugur@wwf.org.tr 

Editöre Notlar

- Sudaki ayak izi tüm üretim ve tüketim süreçlerinde kullanılan toplam su miktarını ifade eder. Bir ülkenin sudaki ayak izi, o ülkede kullanılan tüm ürünler ve hizmetler için tüketilen su miktarıdır. 
 

- Sudaki ayak izi, ulusal su kaynakları üzerindeki insan talebinin bir göstergesi olmanın yanı sıra farklı ülkelerdeki su kullanımı için bir ölçüm olanağı sağlar. Bugün 45 ülke orta veya ileri derecede su sıkıntısı çekmektedir. Bunların arasında Hindistan, Çin, İsrail ve Fas gibi ulusal ve küresel pazarlara tarım ürünleri sağlayan ülkeler bulunuyor. 
 

Bazı ülkelerin sudaki ayak izleri ¹ :

Ülke Ortalama Ayak İzi (m3/kişi/yıl)

¹ Hoekstra, A.Y. ve Chapagain, A.K. (2008) Suyun Küreselleşmesi: Gezegenin Tatlı Su Kaynaklarını Bölüşmek, Oxford, Birleşik Krallık

Üretimin sudaki ayak izi, başlıca su kullanım alanı olan tarım ve hayvancılıkta tüketilen yeşil (yağmur) ve mavi (çekilen) su ile birlikte tarımda, evsel kullanımda ve sanayide ortaya çıkan gri (kirli) suyun hacmidir. 
 

- Bir tarımsal ürün için üretimin sudaki ayak izi, o ürünün yetiştirilmesi için kullanılan ve kirletilen suyun tamamıdır. Bununla birlikte kullanıcıya ulaşan son ürünün sudaki ayak izi     üretim  ve tüketim zincirinin her aşamasında kullanılan ve kirletilen suyu kapsar. 
 

- Sudaki ayak izi ülke ölçeğinde hesaplanabileceği gibi, havza bazında ya da ürün, bireysel, şirket ölçeklerinde hesaplanabilir.
 

- Bir fincan sadece kahve için 140 litre su gerekiyor. Bir fincan sade kahvenin son kullanıcıya kadar geçirdiği süreçler şöyle tanımlanabilir: kahve bitkisinin yetiştirilmesi, hasadın yapılması, rafine edilmesi, nakliyesi, kahve çekirdeklerinin paketlenmesi, kahvenin satılması ve fincana koyulması. Bütün bunlar için gereken su miktarı ise 140 litre. Bu kahve kağıt bardakta, süt ve şeker eklenerek içildiğinde ise harcanan su miktarı 200 litreye çıkıyor.  
 

Bazı ürünlerin sudaki ayak izleri ² :

² Hoekstra, A.Y. ve Chapagain, A.K. (2008) Suyun Küreselleşmesi: Gezegenin Tatlı Su Kaynaklarını Bölüşmek, Oxford, Birleşik Krallık