Akdeniz'de Plastik Atıksız Limanlar Oluşturmak

Akdeniz’e turizm ve balıkçılıktan kaynaklı karışan plastik atıkları azaltmak amacıyla Almanya’dan Rostock Üniversitesi, Yunanistan’dan ENALEIA (balıkçı ekipmanı atıkları için geri dönüşüm sistemlerini destekleyen danışman kurum) ve uygulama ortağı WWF-Tunus ile birlikte üç yıllık pilot projeyi başlattık.

Alman Federal Çevre Bakanlığı’nın Deniz Çöplerine Karşı Hibe Programı kapsamında sağlanan destekle projeyi Akdeniz’in iki kıyısında, Türkiye ve Tunus’ta eş zamanlı olarak hayata geçiriyoruz. Türkiye’de Foça ve Mordoğan, Tunus’ta ise Gabes ve Tabarka limanlarını ilk pilot alanlarımız olarak belirledik.

Plastik Atıksız Liman Nedir?

Plastik atıksız liman, sorumlu plastik atık yönetimi uygulayan ve kirliliği kaynağında önlemek için plastik azaltma önlemleri alan limanlar anlamına geliyor. “Plastik Atıksız Limanlar” projesi ile WWF’in “Plastik Atıksız Şehirler” yaklaşımını turizm ve balıkçılık limanlarına uyarlıyor, limanlardan Akdeniz‘e karışan plastik atıkları azaltarak hassas kıyı ve deniz habitatlarını korumayı ve kıyı topluluklarına fayda sağlamayı hedefliyoruz.

Akdeniz’de balıkçılık ve turizm sektörleri, bir yandan plastik kirliliğinin başlıca nedenleri arasındayken, diğer yandan bu kirlilikten en çok etkilenen sektörlerin de başında geliyor.

Dünyanın önde gelen turizm rotalarından biri olan Akdeniz, plastik kirliliğinden en ciddi şekilde etkilenen denizlerden biri. Tek kullanımlık plastik üretimi ve tüketiminin yüksek seviyelerde olması ile yetersiz atık yönetiminin bir araya gelmesi ve bölgedeki yoğun insan faaliyeti, Akdeniz’i tehlikeli bir plastik tuzağına dönüştürüyor. Her yıl 300 milyondan fazla turist, ılıman iklimi, zengin deniz yaşamı ve unutulmaz kıyı güzellikleriyle dolu Akdeniz‘e geliyor. Ancak bunun bir bedeli var, turizm sezonunda denize karışan plastik miktarı %40 artıyor. Paket servis yiyecek ve içecekler genellikle tek kullanımlık plastik ürünlere dayanıyor.

Ayrıca Akdeniz’in taze deniz ürünleri hem yerel halk hem de turistler tarafından tüketiliyor. Ancak hem büyük ölçekli hem de küçük ölçekli balıkçılık faaliyetleri, denizlerdeki plastik atıkların önemli kaynakları arasında yer alıyor. Sert hava koşulları, teknelerin pasif av araçlarına çarpması ve av araçlarının kayalık deniz tabanına takılması, bu araçların kaybolmasına yol açıyor. Kaybolan veya terk edilen av araçları, deniz canlılarının dolanmasına ve boğulmasına yol açıyor, yaşam alanlarını kaplayarak ve mikroplastik kirliliğine neden olarak habitatları tehdit ediyor. Ayrıca, deniz ürünlerini depolamak ve taşımak için yaygın olarak kullanılan köpük (polistiren) balık kutuları, sıklıkla kırılıyor ve mikroplastik kirliliğine neden olan kalıntıları etrafa saçılıyor.

Turizm ve Balıkçılık kaynaklı kirlilik deniz canlıları ve ekosistemleri için ciddi bir tehdit oluştururken; yüzücüler, dalgıçlar ve tekneler için tehlike arz ediyor ve aynı zamanda kıyı topluluklarının geçim kaynaklarına da zarar veriyor.

Plastik Atıksız Limanlar Projesi ile Liman işletmeleri, turizm operatörleri, geleneksel balıkçılar, atık yöneticileri, plastik geri dönüşümcüleri, girişimciler ve yerel yetkililerle birlikte, hem insanlar hem de doğa için çalışan bir sistem kurmayı amaçlıyoruz.

Turizm kaynaklı plastik atıklar çoğu zaman rüzgar, yağmur gibi doğa olaylarıyla denize taşınıyor ve Akdeniz‘i bu kadar eşsiz kılan deniz ekosistemlerini tehdit ediyor. Plastik Atıksız Limanlarda, plastik kirliliğine karşı şu önlemleri alarak durumu tersine çeviriyoruz:

Yeniden kullanılabilir ve yeniden doldurulabilir seçenekleri teşvik etmek (bardaklar,
tabaklar, su şişeleri)
Doğada çözünüp toprağa karışabilen ve organik atığa dönüşebilen ürünleri test etmek
Atık ayrıştırma ve geri dönüşümü iyileştirmek
Yerel turizm işletmelerine yönelik eğitimleri teşvik etmek

Plastik Atıksız Limanlar projesi kapsamında, geleneksel balıkçılarla birlikte çalışarak balıkçılıktan kaynaklanan plastik atıkları azaltmak için şunları yapacağız:

Onarım sırasında kayıpları en aza indirmek ve ekipmanların geri dönüşümünü sağlamak için ömrünü tamamlamış balıkçılık ekipmanları için bir toplama ve ayırma sistemi kurmak
Biyolojik olarak çözünebilir ağlar gibi yenilikçi alternatifleri test etmek
Balıkçılık ekipmanlarının geri kazanımını artırmak için işaretleme sistemleri uygulamak
Hayalet ekipmanların tespit edilmesi, çıkarılması ve geri kazanılması için yöntemler geliştirmek
Yeniden kullanılabilir ve dayanıklı ambalajları teşvik etmek

Yaklaşımımız

Veriye dayalı analiz ve izleme

Katılımcı karar alma süreçleri

Çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlikle uyumlu çözümlerin test edilmesi

Uzun vadeli çözümler için savunuculuk ve finansman desteği sağlanması

Akdeniz limanları için ölçeklenebilir ve tekrarlanabilir döngüsel modellerin geliştirilmesi

Plastik Atıksız Limanlar

Proje web sitesine ve daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

plastic smart ports

PROJE ORTAKLARI

Proje Destekçileri